De Anatomische les, Michiel Jansz. van Mierevelt, Museum Prinsenhof.

Wat kun je leren van anatomie?

Vanaf 1594 bezat de Leidse universiteit een anatomisch theater. De ontleedkundige demonstraties waren niet alleen bestemd voor medici. Wat moet je je voorstellen bij zo’n openbare anatomische les voor zo’n breed publiek? Blijkbaar ging het niet alleen om de specifiek medische of anatomische kennis. Wat kregen die zeventiende-eeuwse toeschouwers dan nog meer mee? En was die boodschap de hele eeuw hetzelfde? Je hoort het van Tim Huisman, conservator in Museum Boerhaave.

Wanneer
Donderdag 23 mei om 14.00 uur
Waar
Museum Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38 Utrecht
Reserveer hier uw tickets

Levenslessen

Vanaf 1594 bezat de Leidse universiteit een anatomisch theater. Een cirkelvormig auditorium dat speciaal ontworpen was om een zo groot mogelijk publiek zicht te geven op de bouw van het menselijk lichaam - uitwendig maar ook inwendig. Van meet af aan werden er studenten van alle faculteiten verwacht, dus ook de theologen, juristen en letterkundigen. Bovendien konden geïnteresseerden van buiten de universiteit de anatomische lessen bijwonen. Een kaartje kostte vijftien stuivers. Maar wat moet je je voorstellen bij zo’n openbare anatomische les, voor zo’n breed publiek? Het ging blijkbaar niet alleen om de specifiek medische of anatomische kennis. Wat kregen die zeventiende-eeuwse toeschouwers dan nog meer mee? En was die boodschap de hele eeuw hetzelfde?

Levensbeschouwelijke boodschap

In zijn lezing geeft Tim Huisman een beeld van de veranderende praktijken in en rond het theater. Daarbij zal hij niet alleen ingaan op de ontledingen, maar ook op de gestaag groeiende collectie anatomische, etnografische en natuurhistorische objecten die in het theater te zien was. Dit alles tegen de achtergrond van de evoluerende medische theorieën van de 17de eeuw, waarin zaken als astrologie en humeurenleer plaatsmaken voor een meer mechanistische kijk op de menselijke fysiologie. De combinatie van ontleding, collectie en medische theorievorming is namelijk de sleutel tot de levensbeschouwelijke boodschap die het Leidse theatrum anatomicum aan zijn bezoekers wilde meegeven.

Tim Huisman is historicus en als conservator werkzaam bij het Rijksmuseum Boerhaave in Leiden. De culturele geschiedenis van de ontleedkunde heeft daarbij zijn speciale aandacht. Hij is als gastconservator betrokken bij de tentoonstelling De Schepping van de Wetenschap.

Praktische informatie

  • De lezing is om 14.00 uur in het auditorium van Museum Catharijneconvent
  • Tickets zijn te reserveren via de button rechtsboven.
  • Entree is gratis op vertoon van een geldig entreebewijs voor het museum; reserveren is verplicht.